W znienawidzonym mundurze. Losy Polaków przymusowo wcielonych do wojska niemieckiego w okresie II wojny światowej
Dlaczego wcielano
Wcielenia 1940-1945
Wcielenia w liczbach
Czy wcielano do Waffen-SS?
Polacy obywatele III Rzeszy
W Polskich Siłach Zbrojnych
Pozostałe artykuły

Album fotograficzny - Nadolice Wielkie



 

Krzyż w centralnym punkcie cmentarza w Nadolicach Wielkich pod Wrocławiem (przed wojną: Groß Nädlitz). W miejscowości tej w październiku 2002 r. otworzono cmentarz (ochrzczony mianem Parku Pokoju) żołnierzy niemieckich, ekshumowanych z miejsc dotychczasowego pochówku na terenie województw dolnośląskiego i opolskiego. Cmentarz został przewidziany dla ok. 18 000 poległych, jednak do końca 2007 r. nie zakończono jeszcze przenoszenia...

 

...wszystkich odnalezionych ofiar. Na terenie cmentarza znajdują się dziesiątki tablic granitowych z wyrytymi z obu stron: nazwiskiem, imieniem, datą urodzenia i śmierci poległego. Znajdujące się na terenie cmentarza drzewa mają swoich fundatorów, którzy wsparli tym samym budowę cmentarza. Cmentarz znajduję się pod opieką Ludowego Niemieckiego Związku Opieki nad Grobami Wojennymi (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e. V.).

 

Niestety, jak na prawie każdym niemieckim cmentarzu wojennym, wśród nazwisk poległych bez trudu wyłowić można te polsko brzmiące. Część z nich mogła należeć do Niemców, jednakże niewątpliwie większość stanowią Polacy z terenów wcielonych do III Rzeszy lub członkowie polonii niemieckiej. W rozmowie z pracownikiem administracji cmentarza usłyszałem, że dość często na cmentarzu zjawiają się rodziny z Górnego Śląska, odwiedzając groby bliskich.

 

Plan cmentarza w Nadolicach Wielkich.

 

Brama wejściowa na cmentarz prowadzi przez budynek administracyjny. Wewnątrz prezentowana jest wystawa dotycząca niemieckich cmentarzy wojennych w Polsce i przechowywane są dokumenty dotyczące poległych, leżących na cmentarzu w Nadolicach.

 

Fragment tablicy nagrobnej z nazwiskami poległych żołnierzy niemieckich - wśród wyrytych w granicie liter widać kilka typowo polskich nazwisk (nieraz w zniemczonym napisie). Być może byli to Polacy z terenów wcielonych do III Rzeszy lub obywatele niemieccy polskiej narodowości. Na prawie każdej z kilkudziesięciu granitowych płyt widać po kilka polskich nazwisk.

 

Fragment innej tablicy nagrobnej z nazwiskami poległych.

 

Fragment innej tablicy nagrobnej z nazwiskami poległych.

 

Fragment innej tablicy nagrobnej z nazwiskami poległych.

 

Fragment innej tablicy nagrobnej z nazwiskami poległych.

 

Fragment innej tablicy nagrobnej z nazwiskami poległych.



Źródła:

  • fotografie Zenona Dudka
Biogramy wcielonych
Relacje i wspomnienia
Album fotografii
Archiwa - gdzie szukać?
Literatura tematu
Polecane linki
Podziękowania
Strona główna
Ostatnio dodane
Księga gości



W znienawidzonym mundurze. Losy Polaków przymusowo wcielonych do wojska niemieckiego w okresie II wojny światowej